ساج سنگی

سرگذشت تولید ساج سنگی به زمان های دورمتعلق است. از نکات جالب در این مسئله، استفاده  سنگ در ایران است که اکثرا درتولید وسایل می باشد و کمتر در معماری استعمال شده است. طبق اطلاعات باستان شناسان در اختیار ما قرارداده اند حاکی از این است که استعمال ظروف سنگی حکاکی شده به ۲۳۰۰ تا ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح متعلق است. آنچه که برای ما ارزش فراوان دارد نتایج جستجوی باستان شناسان در سال ۱۹۷۰ است که این ‌جستجو در تپه یحیی در کرمان انجام شد. کارگاه‌های زیادی در زمینه ی سنگ تراشی و مصنوعات سنگی از زیر خاک به دست آمد که تحول بزرگی در تاریخچه این هنر به وجود آورد.

مشهد، قم و کرمان از منابع سنگی با ارزشی برخوردار هستند. قم با داشتن سنگ مرمر معروف شده است و ظروف مرمری اززمان های قدیم تا به امروز هنر دست مردم آن منطقه می باشد. وجود معدن سنگ سبز در کرمان و بهره برداری از آن در محصولات سنگی مشهد نشان می دهد که ارتباط ناگسستنی بین این دو شهر در تولید انواع ظروف بوده است اکشور ما گنجینه ثروتمند از انواع مواد معدنی است. یکی از این دستاوردهای سنگی با ارزش ساج سنگی می باشد که در ادامه به طورکامل در موردش توضیح می دهیم.

ساج سنگی چیست؟

ساج سنگی یک ظرف صدرصد طبیعی اس تو از ابزار سنتی استان گیلان می باشد که از آن برای فرآهم آوردن و پختن انواع نان های محلی استفاده می شود، فرقی ندارد که بخواهید نان سنتی گیلان را تدارک ببینید یا دیگرنان ها را، شما به کمک ساج سنگیمی توانید هرنوع نانی را با کیفیت خیلی زیاد پخت کنید، یکی از اصلی ترین ویژگی محبوبیت استعمال این ظرف سنگی به دلیل ظاهر سنتی آن می باشد که روحیات شما را به دوران قدیمی می برد و یک حس وصف نشدنی و زیبا را به شما هدیه می کند.

شیوه تولید ساج سنگی چگونه است؟

صنعت سنگ تراشی مثل دیگرهنرها و مصنوعات اصول مختص به خود را دارد. در این پیشه صنعت گران قدرتمند  و خبره ایی فعالیت می کنند که سعی براین دارند تجربه های خود را به نسل های جوان تر منتقل کنند. آنچه که برای تولید ظروف سنگی نیاز می باشد حتما داشتن تجربه و سعی و تلاش است علاقمندان باید به طور مکرر این کار را انجام دهند تا تجربه ی کافی به دست آورند. ماده اولیه ی ساج سنگی سنگ به نام سرپانتین است اگربه معنای لغت آن توجه کنیم به معنی شکل مار است با تمرکز دقیق بر روی ظاهر این نوع سنگ به خطوط و طرح هایی مانند پوست مار برمی خوریم.

سنگ سرپانتین به دلیل ساختار شگفت انگیز خود که شامل نرم بودن و نیز مقاومت بسیار زیاد در برابر حرارت مستقیم آتش است از روزگاران قدیم تا به امروز سنگ اصلی در تولید محصولات سنگی می باشد که ساج سنگی از دیگر محصولات ای نوع سنگ می باشد. به علاوه سنگ سرپانتین باعث می‌شود که پختی لذیذ و ملایم را تجربه کنیم.

انگاره کردن : تکه سنگ های برش داده شده هستند از کوه های سنگی استخراج می شوند و آن ها را به تکه های کوچک تر برش کاری می کنند. هر قطعه را با توجه ظرفی که می خواهند به صورت قلوه سنگ یا انگاره در می آورند.

تراش کاری: انگاره را تا حداکثر دو ساعت پیش از تراشکاری به ابزاری فلزی یا چوبی که گالو نام دارد متصل می کنند. بعد هردوی آن ها را باهم به دستگاه تراشکاری میبندد و دستگاه را به کار می اندازند. امروزه سنگ ها را با دستگاهی به نام سنگ فرز، می تراشند. ولی اندکی از اساتید کهنه کار هنوز هستند که از ابزار اولیه استفاده می کنند آن ها با استفاده از قلم‌هایی مخصوص کار تراش را انجام می‌دهند. پس در هر دوشیوه قطعات به دست آمده را به هم وصل می کنند و به شکل مد نظر در می‌آورند.

کنده کاری: در این شیوه ساج سنگی را از گرد و غبار و اشیای سنگی به دقت از روی ظرف تمیز می شوند، به روغن سیاه آغشته می کنند و بعد از خشک شدن روغن به طراحی مرحله اول روی ظرف می پردازند و در قدم بعدی از آن کنده کاری را انجام می دهند.

خوشنویسی و نگاره گری: در این شیوه از طرح های اسلیمی، گل شاه عباسی، گل مرغی، گل ترنج، دهان اژدری، نماد های مذهبی ، پهلوانان و قهرمانان استفاده می کنند که  باعث جذابیت در ظاهر ساج سنگی می شود.

مزایای اسفاده از ساج سنگی چیست؟

برای پخت سریع و آسان نان خیلی کاربردیست به دلیل زیبایی های ظاهریش دکوری قشنگی برای آشپزخانه می باشد. به سبب مقاوت بالایش مستقیم می توانید آن را بدون نگرانی روی حرارت قراردهید. عدم وجود عنصر شیمیایی در تولید این محصول آن را به محصولات منحصر به فرد و تندرست تبدیل کرده است.

ساج سنگی لعاب دار بهتر است یا خام؟

استفاده از لعاب باعث کیفیت و کارایی این محصول خواهد شد. پس لعاب را باید در جای اصلی خودش استفاده کنیم.

چطور می توانم ساج سنگی را تهیه کنم؟ ساج سنگی می توانید را از فروشگاه های صنایع دستی تهیه کنید این فروشگاه ها هم به صورت حضوری محصولات خود را به فروش می رسانند و هم اینترنتی. از آنجایی که در سال های اخیر تنوع این محصول بیشتر شده است در این صورت مسیرانتخاب برای مشتری بیشتر باز می شود. حمل ساج سنگی نسبت به جنس آن آسان می باشد زیرا با ظرافت زیاد تولید شده است. این وسیله برای مسافرت نیز استفاده می شود.

آنچه که بیان کردیم گوشه ای از میراث ارزشمند کشور ما در شهرهای باستانی بود. به این نتیجه می رسیم که ظروف سنگی از دوران گذشته حائز اهمیت بودند و امروز نیز با تجدید گذشته ها باعث افزایش محبوبیت آن ها در بین این نسل جدید شده است. استفاده از این ظروف سنگی یعنی امضای برگه سلامتی شما پس مصنوعات طبیعی بازتاب بهتری را در زندگی انسان ها دارند. به امید این که این ظروف سنگی سالم و دوست داشتنی در بین مردم کشور ما به طور گسترده رایج شود و علاقمندان به این صنعت، علم آن را از افرا با تجربه به خوبی بیاموزند و به نسل های بعد از خود منتقل کنند.